XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN HOÁ HỌC VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA THẦN PHỤC ((HOMALOMENA VIETNAMENSIS J. BOGNER ET V.D.NGUYEN), HỌ RÁY (ARACEAE))

Tóm tắt

Mục tiêu: Xác định thành phần hoá học và hoạt tính sinh học của Thần phục ((Homalomena vietnamensis J. Bogner et V.D.Nguyen), họ ráy (Araceae)). Đối tượng và phương pháp: Thân rễ Thần phục thu hái tại Đông Giang - Quảng Nam. Xác định sơ bộ thành phần bằng các phản ứng hóa học; chiết xuất tinh dầu bằng phương pháp cất kéo hơi nước, xác định thành phần và định lượng bằng sắc ký khí ghép khối phổ GC/MS. Hoạt tính kháng vi sinh vật kiểm định được đánh giá thông qua độ đục của môi trường nuôi cấy. Hoạt tính chống oxy hóa được khảo sát bằng phương pháp đánh bắt gốc tự do DPPH. Kết quả: Thân rễ Thần phục có nhiều tinh dầu, các triterpenoid, tanin, các hợp chất khử... Tinh dầu Thần phục có thành phần chính là β-Linalool (71,19%), α-cadinol (8,10%), terpinen-4-ol (4,80%), tau-muurolol (4,89%)... Giá trị IC₅₀ đối với chủng E.coli (2,51 ± 0,37 mg/mL), B.subtilis (2,87 ± 0,09 mg/mL), L.fermentum (3,33 ± 0,05 mg/mL), S.aureus (3,73 ± 0,04 mg/mL), C.albican (3,42 ± 0,05 mg/mL), P.aeruginosa (6,30 ± 0,17 mg/mL), S.enterica (3,56 ± 0,26 mg/mL). MIC ở nồng độ pha loãng 5,65 mg/mL có khả năng ức chế 99% vi khuẩn E.coli, 97% nấm C.albican, 94% B.subtili, L.fermentum và 88% S.aureus và ở nồng độ pha loãng 22,58 mg/mL có khả năng ức chế 100% S.enterica. Giá trị MBC cao nhất đối với nấm C.albican 97% và vi khuẩn Gram (-) E.coli 99% ở nồng độ pha loãng 5,65 mg/mL. Ở nồng độ pha loãng 90,30 mg/mL tinh dầu Thần phục ức chế được 100% S.enterica và 99% S.aureus. Giá trị EC₅₀: 58,05 ± 3,1 mg/mL. Kết luận: Thành phần hoá học chủ yếu của Thần phục là tinh dầu; trong đó monoterpen không oxy chiếm 4,43%, các monoterpen có oxy chiếm 76,88%, các sesquiterpen chiếm 17,17%; tinh dầu có tác dụng ức chế (S.aureus, B.subtilis, L.fermentum, P.aeruginosa), diệt khuẩn (E.coli và nấm C.albican) và có tác dụng chống oxy hoá rất yếu.