NGHIÊN CỨU TÌNH TRẠNG TỔN THƯƠNG GAN TRONG BỆNH SAY NÓNG THỰC NGHIỆM

Cao Hồng Phúc1, , Vũ Quang Phong2, Đỗ Thanh Hòa3, Đỗ Văn Tố4, Nguyễn Thanh Khương4, Bùi Hoàng Hải4, Đỗ Thái San4, Đặng Thùy Phượng4
1 Khoa Y học quân binh chủng, Học viện Quân y
2 Trung tâm Phòng chống thảm họa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
3 Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
4 Hệ 4, Học viện Quân y

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Mô tả tình trạng tổn thương tế bào gan trong bệnh say nóng thực nghiệm. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu, theo dõi dọc trên 33 thỏ thực nghiệm; so sánh các chỉ tiêu trước gây bệnh (TGB) và sau gây bệnh (SGB). Kết quả: Hoạt độ AST, ALT huyết tương tăng lần lượt từ 34,57 ± 7,69 lên 125,76 ± 122,93 (tăng 3,5 lần) và 46,10 ± 8,08 lên 70,34 ± 30,57 U/L (tăng 1,5 lần) ở phút 60 SGB (p < 0,01). Hoạt độ enzyme huyết tương phút 60 SGB có xu hướng cao ở nhóm bệnh nặng và không tương quan với nhiệt độ trực tràng (R lần lượt là 0,04 và -0,01). Hình ảnh cấu trúc: Gan xung huyết, màu đỏ tía, ấn chắc, tiểu thùy gan bị xung huyết, biến dạng, tế bào gan bị thoái hóa từ trung tâm tiểu thùy. Kết luận: Gan bị tổn thương về cấu trúc và sinh hóa tế bào trong bệnh say nóng thực nghiệm.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Aquilina A, Pirotta T, Aquilina A. Acute liver failure and hepatic encephalopathy in exertional heat stroke. BMJ Case Rep. 2018; bcr2018224808. DOI: 10.1136/bcr-2018-224808. PMID: 30061127.
2. Bouchama A, Knochel JP. Heat stroke. N Engl J Med. 2002; 346(25):1978-1988. DOI: 10.1056/NEJMra011089. PMID: 12075060.
3. Carvalho AS, Rodeia SC, Silvestre J, Póvoa P. Exertional heat stroke and acute liver failure: A late dysfunction. BMJ Case Rep. 2016; bcr2016214434. DOI: 10.1136/bcr- 2016-214434. PMID: 26969359.
4. Crandall CG, González-Alonso J. Cardiovascular function in the heat- stressed human. Acta Physiol (Oxf). 2010; 199(4):407-23. DOI: 10.1111/j.1748-
1716.2010.02119.x. PMID: 20345414.
5. Garcin JM, Bronstein JA, Cremades S, Courbin P, Cointet F. Acute liver failure is frequent during heat stroke. World J Gastroenterol. 2008; 14(1):158-159. DOI: 10.3748/
wjg.14.158. PMID: 18176983.
6. Geng Y, Ma Q, Liu YN, Peng N, Yuan FF, Li XG, Li M, Wu YS, Li BL,
Song WB, Zhu W, Xu WW, Fan J, Su L. Heatstroke induces liver injury via IL-1β and HMGB1-induced pyroptosis. J Hepatol. 2015; 63(3):622-633. DOI: 10.1016/j.jhep.2015.04.010. PMID:25931416.
7. Hifumi T, Kondo Y, Shimizu K, Miyake Y. Heat stroke. J Intensive Care. 2018; 6:30. DOI: 10.1186/s40560-018-0298-4. PMID: 29850022.
8. Lumlertgul D, Chuaychoo B, Thitiarchakul S, Srimahachota S, Sangchun K, Keoplung M. Heat stroke-induced multiple organ failure. Ren Fail. 1992; 14(1):77-80. DOI: 10.3109/08860229209039120. PMID:1561392.
9. Phan Hậu. Nắng nóng lên đến 43,4 độ C, phá vỡ mọi kỷ lục trong lịch sử. Báo Thanh Niên, 2019; Bản tin thời sự ngày 25/4/2019. https://thanhnien.vn/ thoi-su/nang-nong-len-den-434-do- c-pha-vo-moi-ky-luc-trong-lich-su- 1075247.html. Truy cập ngày 4/1/2021.
10. Shih CJ, Lin MT, Tsai SH. Experimental study on the pathogenesis of heat stroke. J Neurosurg. 1984; 60(6):1246-1252. DOI: 10.3171/jns.1984.
60.6.1246. PMID: 6726368.
11. Vũ Quang Phong, Bùi Duy Hoàn, Đỗ Ngọc Hợp, Nguyễn Văn Tuân, Nguyễn Văn Tiến, Lang Minh Thiên, Đỗ Việt Vương, Lê Thị Thanh Nga, Nguyễn Thúy Hòa, Cao Hồng Phúc. Nghiên cứu sự biến đổi điện tim và cơ chế mô bệnh cơ tim trên mô hình thỏ say nóng thực nghiệm. TC SLH VN. 2020; 24(4):1-11.
12. Cao Hong Phuc, Vu Quang Phong, Do Ngoc Hop, Nguyen Thi Thu Hien. Changes in urinary cells in experimental heatstroke in rabbits. Vie J Physi. 2022; 26(3):26-30.
13. Hồng Giang, Trần Chính. Cấp cứu thành công trường hợp bệnh nhân bị sốc nhiệt nặng. Báo Quân đội nhân dân. 2021; Truy cập tại địa chỉ: https://www.qdnd.vn/y-te/tin-tuc/cap- cuu-thanh-cong-truong-hop-benh-nhan- bi-soc-nhiet-nang-662398. Thời gian truy cập: 05/11/2023.