NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM NỒNG ĐỘ KẼM Ở BỆNH NHÂN BỆNH THẬN MẠN TÍNH GIAI ĐOẠN CUỐI ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103

Nguyễn Thị Mai Ly1, Nguyễn Thị Thanh1, Bùi Khắc Cường2, Nguyễn Thị Thu Hà3, Lê Việt Thắng3, Phạm Quốc Toản4, Ngô Quý Lâm4, Đỗ Khắc Đại5, Huỳnh Quang Thuận1, Phạm Văn Trân1,
1 Bộ môn Khoa Sinh hóa, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y
2 Khoa Y học thực nghiệm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
3 Bộ môn Khoa Thận và Lọc máu, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y
4 Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y
5 Bộ môn Sinh lý Bệnh, Học viện Quân y

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Khảo sát và xác định đặc điểm của nồng độ kẽm (Zn) ở bệnh nhân (BN) bệnh thận mạn tính (BTMT) giai đoạn cuối. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang có so sánh trên 3 nhóm: Nhóm lọc máu chu kỳ (LMCK) gồm 100 BN BTMT đang LMCK; nhóm chưa LMCK gồm 20 BN BTMT có chỉ định nhưng chưa LMCK; nhóm chứng gồm 50 người khỏe mạnh. Kết quả: Nồng độ Zn ở BN BTMT có xu hướng giảm, trong đó tỷ lệ BN LMCK có giảm Zn là 43,0% và tỷ lệ BN chưa LMCK có giảm Zn là 45,0%, cao hơn so với nhóm chứng (6,0%), với p = 0,000. Nồng độ Zn có xu hướng giảm dần từ nhóm chứng với 78,5 µg/dL (65,2 - 97,7), tiếp đến là nhóm chưa LMCK với 51,6 µg/dL (34,8 - 65,7) và thấp nhất ở nhóm LMCK với 50,1 µg/dL (35,1 - 69,6), với p = 0,000. Nồng độ Zn có xu hướng giảm theo tuổi; không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về nồng độ Zn theo giới tính, thời gian lọc máu (< 12 tháng và ≥ 12 tháng) và chỉ số BMI (< 18,5 và ≥ 18,5). Kết luận: Giảm Zn huyết tương xảy ra ở 43,0% BN LMCK và 45,0% BN BTMT giai đoạn cuối chưa LMCK, cao hơn nhóm chứng (6,0%). Nồng độ Zn huyết tương ở BN BTMT giai đoạn cuối thấp hơn nhóm chứng. Nồng độ Zn huyết tương giảm dần theo tuổi. 

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Bhandari SK, Zhou H, Shaw SF, Shi J, Tilluckdharry NS, Rhee CM, et al. Causes of death in end-stage kidney disease: Comparison between the United States renal data system and a large integrated health care system. Am J Nephrol. 2022; 53(1):32-40.
2. Duong CM, Olszyna DP, McLaws ML. Hepatitis B and C virus infections among patients with end stage renal disease in a low-resourced hemodialysis center in Vietnam: A cross-sectional study. BMC Public Health. 2015; 15:192.
3. Garrido Pérez L, Sanz Turrado M, Caro Domínguez CJEN. Variables de la desnutrición en pacientes en diálisis. 2016; 19(4):307-316.
4. Sangeetha V, Dutta S, Moses J, Anandharamakrishnan CJE. Zinc nutrition and human health: Overview and implications. 2022; 3(5):e17.
5. Nakatani S, Shoji T, Morioka F, Nakaya R, Ueda M, Uedono H, et al. Association between Serum zinc and all-cause mortality in patients undergoing maintenance hemodialysis: The Osaka dialysis complication study (ODCS). 2024; 16(19):3270.
6. Dashti-Khavidaki S, Khalili H, Vahedi S-M, Lessan-Pezeshki M. Serum zinc concentrations in patients on maintenance hemodialysis and its relationship with anemia, parathyroid hormone concentrations and pruritus severity. 2010; 21(4):641-645.
7. Nguyễn Thị Mai Phương, Nguyễn Quang Khôi, Nguyễn Huyền Linh, Nguyễn Kiều Hoa, Hồ Phương Linh, Bùi Tuấn Anh. Khảo sát nồng độ đồng, kẽm, sắt và tỷ số đồng/kẽm trong huyết tương ở bệnh nhân bệnh thận mạn. Tạp chí Y học Việt Nam. 2025; 548(3).
8. Patil R, Sontakke T, Biradar A, Nalage D. Zinc: An essential trace element for human health and beyond. 2023; 5:13.
9. Kubota M, Matsuda S, Matsuda M, Yamamoto K, Yoshii Y. Association of serum Zinc level with severity of chronic kidney disease in diabetic patients: A cross-sectional study. BMC Nephrology. 2022; 23(1):407.
10. Nakatani S, Morioka T, Morioka F, Mori K, Emoto MJN. Zinc deficiency in chronic kidney disease and hemodialysis: Insights from basic research to clinical implications. 2025; 17(13):2191.