MỐI LIÊN QUAN GIỮA NỒNG ĐỘ LACTATE MÁU LÚC NHẬP VIỆN VỚI KẾT CỤC Ở NGƯỜI BỆNH CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO NẶNG

Nguyễn Trung Kiên1, Trần Văn Hải2,3,
1 Cục Quân y
2 Bệnh viện Quân y 105
3 Hệ Sau Đại học, Học viện Quân y

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Tìm hiểu mối liên quan của lactate máu lúc nhập viện với kết cục bệnh nhân (BN) chấn thương sọ não (CTSN) nặng. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu thuần tập, tiến cứu trên 68 BN CTSN nặng điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Quân y 105. Số liệu được đưa vào bệnh án nghiên cứu và xử lý theo thuật toán thống kê. Kết quả: Độ tuổi trung bình của BN CTSN nặng là 44,71 ± 19,93, điểm GCS (Glasgow Coma Scale) khi nhập là 6,59 ± 1,67 và nồng độ lactate nhập viện trung bình là 3,92 ± 1,76 mmol/L. Lactate máu lúc nhập viện của nhóm tử vong cao hơn nhóm sống sót, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Nồng độ lactate máu có tương quan thuận mức độ vừa với thời gian điều trị (r = 0,431), thời gian nằm hồi sức (r = 0,458) với p < 0,05. Diện tích dưới đường cong tiên lượng tử vong của nồng độ lactate máu lúc vào viện là 0,814. Kết luận: Lactate máu lúc nhập viện là một dấu ấn sinh học quan trọng, có ý nghĩa tiên lượng tử vong ở BN chấn thương sọ não nặng.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. GA Dienel. Lactate shuttling and lactate use as fuel after traumatic brain injury: Metabolic considerations. J Cereb Blood Flow Metab. 2014; 34(11):1736-1748.
2. N Carney, AM Totten, et al. Guidelines for the management of severe traumatic brain injury, Fourth Edition. Neurosurgery. 2017; 80(1):6-15.
3. Nguyễn Đình Hiệp, Đỗ Ngọc Sơn, Nguyễn Văn Hương và CS. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị bệnh nhân chấn thương sọ não nặng tại Khoa Hồi sức Tích cực ngoại khoa, Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An. Tạp chí Y học Việt Nam. 2024; 2:240-244.
4. R Wang, M He, F Qu, et al. Lactate albumin ratio is associated with mortality in patients with moderate to severe traumatic brain injury. Front Neurol. 2022; 13:662385.
5. Phạm Nguyên Hoàng, Nguyễn Trung Kiên, Nguyễn Quang Huy và CS. Nghiên cứu giá trị tiên lượng tử vong sớm của thang phân loại Marshall và điểm Rotterdam ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng. Tạp chí Y học Việt Nam. 2022; 1A:128-132.
6. JH Lee, D Lee, BK Lee, et al. The association between lactate to albumin ratio and outcomes at early phase in patients with traumatic brain injury. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2023; 29(7):752-757.
7. TC Glenn, DF Kelly, WJ Boscardin, et al. Energy dysfunction as a predictor of outcome after moderate or severe head injury: Indices of oxygen, glucose, and lactate metabolism. J Cereb Blood Flow Metab. 2003; 23(10):1239-1250.
8. Bharti Sharma, Winston Jiang, Yashoda Dhole, et al. Lactate is a strong predictor of poor outcomes in patients with severe traumatic brain injury. 2024; (12):2778.
9. Yu-Mei Wang, Ning Zhu, Yi-Min Zhou, et al. The combination of arterial lactate level with GCS-pupils score to evaluate short term prognosis in traumatic brain injury: A retrospective study. BMC Neurology. 2022; 22(1):430.