ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG TƯỚI MÁU VI MẠCH NÃO TRÊN ĐỘNG VẬT THỰC NGHIỆM BỊ SAY NÓNG

Nguyễn Văn Thư1, Lê Anh Tú1, Nguyễn Văn Toàn1, Nguyễn Vũ Minh1, Đặng Quốc Huy1, Cao Hồng Phúc1, Nguyễn Minh Phương1,
1 Học viện Quân y

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Khảo sát mối liên quan giữa tình trạng tưới máu vi mạch não với tình trạng tăng thân nhiệt trên chuột cống thực nghiệm. Phương pháp nghiên cứu: Mô hình thực nghiệm được thực hiện trên 10 chuột cống Wistar trưởng thành, chia làm hai nhóm: Nhóm chứng và nhóm gây say nóng (SN) bằng buồng vi khí hậu (43°C, 80% độ ẩm) cho đến khi xuất hiện sốc nhiệt. Chỉ số tưới máu vi mạch được đo bằng phương pháp Laser-Doppler Flowmetry (LDF) qua lỗ khoan sọ. Các chỉ số sinh hóa và huyết học được khảo sát trước khi chuột tử vong. Kết quả: Trong điều kiện nóng ẩm, chuột Wistar nhóm SN nhanh chóng tăng thân nhiệt trung tâm so với nhóm chứng. Nhịp tim nhóm SN tăng dần theo thời gian, với LF/HF cao hơn nhóm chứng. Sóng điện tim của nhóm SN biến đổi có ý nghĩa từ phút 30 (biên độ R). Huyết học cho thấy hồng cầu, hemoglobin, hematocrit tăng, MCHC và bạch cầu hạt giảm. AST, ALT, ure tăng. Độ bão hòa oxy (SpO2) giảm đáng kể tại phút 60 - 90. Hệ số tán xạ ngược laser (BSC) tăng dần và khác biệt so với nhóm chứng từ phút 30, trong khi LDF giảm sau 90 phút. Kết luận: Ở chuột cống bị say nóng, thân nhiệt tăng gây tăng BSC và giảm SpO2. Ghi nhận tưới máu vi mạch não giảm, dù không đạt ý nghĩa thống kê, phản ánh cơ chế cô đặc hồng cầu và rối loạn vi tuần hoàn não.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Đặng Quốc Bảo, Cao Hồng Phúc. Nghiên cứu trạng thái nhiệt trong quá trình lao động và luyện tập quân sự của bộ đội phòng hóa. Tạp chí Y Dược học Quân sự. 2012; 37(4):60-66.
2. Ogoh S, Sato K et al. Blood flow distribution during heat stress: Cerebral and systemic blood flow. Journal of Cerebral Blood Flow & Metabolism. 2013; 33:1915-1920.
3. Bonner RF, Nossal R. Laser-Doppler flowmetry: A review of perfusion measurement. Medical & Biological Engineering. 1985; 23:91-99.
4. Case D, Harrigan R. Heat stroke-induced sinoatrial node Dysfunction. The Journal of Emergency Medicine. 2015; 49(2):143-146.
5. Yoshiyuki I, Hayashi Y, Kangawa K, et al. Des-acyl ghrelin prevents heatstroke-like symptoms in rats exposed to high temperature and high humidity. Neuroscience Letters. 2016; 615:28-32.
6. Carvalho AS, Rodeia SC, Silvestre J, et al. Exertional heat stroke and acute liver failure: A late dysfunction. Case Reports. 2016; 2016:bcr2016214434.
7. Satirapoj B, Kongthaworn S, Choovichian P, et al. Electrolyte disturbances and risk factors of acute kidney injury patients receiving dialysis in exertional heat stroke. BMC Nephrology. 2016; 17(1):1-6.
8. Jardine DS. Heat illness and heat stroke. Pediatrics in Review. 2007; 28(7):249.
9. Bouchama A, Knochel JP. Heat stroke. N Engl J Med. 2002; 346(25): 1978-1988.
10. Tsan MF, Gao B. Heat shock proteins and the immune system. J Leukoc Biol. 2009; 85(6):905-910.