SỰ PHÂN BỐ VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC KIỂU GENE CYP2C9, CYP2C19 VÀ VKORC1 ĐẾN YÊU CẦU LIỀU ACENOCOUMAROL Ở BỆNH NHÂN CAO TUỔI

Nguyễn Quốc Khoa1,2, , Dương Thị Thu Hằng1, Đoàn Ngọc Anh1, Hoàng Minh Trường1, Nguyễn Thị Hương1, Đặng Thế Việt1, Tăng Thị Thu1, Nguyễn Quang Hải1, Phan Thị Lưu1, Đỗ Thanh Liêm1, Trương Thị Huyền1, Nguyễn Đức Công3
1 Bệnh viện 30-4, Bộ Công an
2 Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
3 Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Khảo sát phân bố kiểu gene CYP2C9, CYP2C19VKORC1 ở bệnh nhân (BN) cao tuổi Việt Nam và đánh giá mối liên quan giữa các kiểu hình này với yêu cầu liều duy trì acenocoumarol để đạt chỉ số INR (international normalized ratio) điều trị. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang được thực hiện trên 187 BN ≥ 60 tuổi đang dùng acenocoumarol ổn định được phân tích kiểu gene CYP2C9 (*2, *3), CYP2C19 (*2, *3) và VKORC1 (-1639G>A) tại Bệnh viện 30-4, Bộ Công an từ tháng 01/2023 - 01/2025. Liều acenocoumarol trung bình/tuần được so sánh giữa các kiểu gene đơn lẻ và tổ hợp hai hoặc ba gene. Kết quả: Phân bố kiểu gene CYP2C9 *1/*1 (95%), VKORC1 AA (66%) và ≥ 1 alen giảm chức năng CYP2C19 (55%). Nhóm *1/*1 cần liều acenocoumarol cao hơn nhóm *2/*3 (10,63 ± 3,28 so với 7,48 ± 3,17 mg/tuần; p = 0,011). VKORC1 AA cần liều thấp hơn GAGG (p < 0,001). CYP2C19 không ghi nhận khác biệt có ý nghĩa. Tổ hợp *2/*3 + VKORC1 AA có liều thấp nhất, *1/*1 + VKORC1 GG có liều cao nhất. Với ba gene, liều acenocoumarol thấp nhất là *2/*3 + AA + *1/*1, liều cao nhất là *1/*1 + GG + *2/*2. Kết luận: Biến thể của các kiểu gene CYP2C9VKORC1 ảnh hưởng rõ rệt đến yêu cầu liều duy trì acenocoumarol trên BN cao tuổi. Xét nghiệm di truyền có thể hỗ trợ cá thể hóa liều kháng đông ở nhóm BN này.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Trailokya A, Hiremath JS, Sawhney J, et al. Acenocoumarol: A review of anticoagulant efficacy and safety. J Assoc Physicians India. 2016; 64(2):88-93.
2. Di Minno A, Frigerio B, Spadarella G, et al. Old and new oral anticoagulants: Food, herbal medicines and drug interactions. Blood Rev. 2017; 31(4):193-203.
3. Kooistra HA, Calf AH, Piersma-Wichers M, et al. Risk of bleeding and thrombosis in patients 70 years or older using vitamin K antagonists. JAMA Intern Med. 2016; 176(8):1176-1183.
4. Cullell N, Carrera C, Muiño E, et al. Pharmacogenetic studies with oral anticoagulants: Genome-wide association studies in vitamin K antagonist and direct oral anticoagulants. Oncotarget. 2018; 9(49):29238-29258.
5. Nastasi-Catanese JA, Padilla-Gutiérrez JR, Valle Y, et al. Genetic contribution of CYP2C9, CYP2C19, and APOE variants in acenocoumarol response. Genet Mol Res. 2013; 12(4):4413-4421.
6. Trương Tú Trạch, Châu Ngọc Hoa, Hoàng Anh Vũ. Biến thể CYP2C9*2, CYP2C9*3 của P-450 CYP2C9, -1639G>A của VKORC1 và liều acenocoumarol. Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh. 2020; 24(3):160-164.
7. Pham TT, Pham THN, Ta VT, et al. VKORC1 and CYP2C9*3 polymorphisms and their impacts to acenocoumarol dosage in Vietnamese heart valve replacement patients. Walailak J Sci Technol. 2019; 16(3):207-215.
8. Buzoianu AD, Militaru FC, Vesa SC, et al. The impact of the CYP2C9 and VKORC1 polymorphisms on acenocoumarol dose requirements in a Romanian population. Blood Cells Mol Dis. 2013; 50(3):166-170.
9. Markatos CN, Grouzi E, Politou M, et al. VKORC1 and CYP2C9 allelic variants influence acenocoumarol dose requirements in Greek patients. Pharmacogenomics. 2008; 9(11):1631-1638.
10. Dubey AK, Kalita J, Nizami MF, et al. Stability of anticoagulation following acenocoumarin in stroke patients: Role of pharmacogenomics and acquired factors. Ann Indian Acad Neurol. 2024; 27(3):274-281.